کاکتوس گیاهی است از تیره کاکتوسیان (Cactaceae) تیره‌ای از میخک‌سانان که اغلب خاردار و گوشتی هستند.

کاکتوس در ابتدا تنها در شمال و جنوب و نواحی مرکزی آمریکا رشد می‌کرد اما امروزه در بسیاری از مناطق گرم و خشک جهان توسط مردم پراکنده شده کاکتوس طی طوفان‌های ناگهانی آب ذخیره کرده و آب ذخیره شده را طی ماه‌های خشکسالی به مصرف می‌رساند. کاکتوسیان در ایران گونهٔ بومی ندارند.

بیشتر کاکتوس‌ها ریشه‌های عمیقی ن[۱][۱]داشته و ساقه شبکه مانندی دارند که به‌عنوان منبع ذخیره آب عمل می‌کنند ساقه کاکتوس توسط تیغ‌هایی محافظت می‌شود. کاکتوس‌ها برگ‌های خیلی کوچکی داشته یا اصلاً برگ ندارند.

رطوبت برای گیاه کاکتوس اهمیت چندانی ندارد. چرا که بومی مناطق خشک و صحراهای آمریکا می‌باشد.
هوا

آب‌وهوای گیاه کاکتوس باید تقریباً گرم یا کوهستانی باشد.
زیرخانواده‌های کاکتوس

کاکتوس‌ها به سه گروه زیر تقسیم می‌شوند:

زیر خانواده پرسکیه Pereskia
زیر خانواده اوپنسیه Opuntia
زیر خانواده کاکتاسه cactaceae

برای دانستن تفاوت میان این سه دسته باید به تفاوت‌های ظاهری و ژنتیکی آن‌ها دقت کرد. دسته اول در واقع کاکتوس‌هایی هستند که کاملاً داری برگ می‌باشند و از نظر ظاهری تا حدودی مانند گل‌های رز رونده می‌باشند با این تفاوت که آن‌ها از خانواده کاکتوس‌ها و دارای آرئول هستند. دسته دوم کاکتوس‌هایی هستند که دارای برگ‌های موقتی هستند که در جوانه‌های نو ظهور دیده می‌شوند و به سرعت و بر اثر افزایش سن و کمبود رطوبت می‌ریزند. دسته سوم کاکتوس‌هایی هستند که اصلاً و ابداً برگی در آن‌ها مشاهده نمی‌شود که این دسته تمامی خانواده‌های اکینو کاکتوس و انواع سروس‌ها را شامل می‌گردند.
زیر خانواده پرسکیه Pereskia

زتا معمولی باPH حدود ۵/۶ – ۵/۷ نگهداری می‌شوند و قلمه‌های ساقه این گیاهان براحتی در ماسه ریشه‌دار می‌شوند (برای تکثیر مشکلی ندارند).
زیر خانواده اوپنسیه Opuntia

کاکتوس‌های اوپنسیه به فارسی کاکتوس‌های راکتی نامیده می‌شوند؛ که در برگیرنده انواع کاکتوس‌های برگ پهن، راکتی، زرد، راکت درشت و کوچک هستند. این دسته از کاکتوس‌ها گاهی در مناطق گرمسیری میوه‌های خوراکی تولید می‌کنند که مصارف دارویی دارد.
زیر خانواده سریوس cereus
(باید دانست که زیر خانواده‌ای به این نام وجود ندارد، دسته کاکتاسه cactaceae درست است که انواع کاکتوس‌های ستونی (سروس‌ها) در این طبقه قرار می‌گیرند)
تکثیر کاکتوس‌ها به دو شیوه انجام می‌شود:

جنسی
غیر جنسی

بعضی از کاکتوس‌ها نظیر مامیلاریا گل دهی منظم هر ساله دارند. بذر سیاه رنگ کوچک تولید می‌کنند. بعضی دیگر از کاکتوس‌ها نظیر زیئو کاکتوس که گل‌های بسیار کم دوامی دارند تولید بذر کمتری می‌کنند.
منبع وبسایت ویکیپدیا